Ένα ξεχασμένο ντοκουμέντο ιστορικής αξίας από την καταστροφή
της Σμύρνης, το 1922, κινηματογραφήθηκε με κάμερα 35mm σε Σμύρνη, Αθήνα και
Πειραιά και βρήκε νέα ψηφιακή ζωή το 2008.
Ο George Magarian, δημιουργός του «ντοκιμαντέρ» εποχής,
γεννήθηκε το 1895 και σπούδασε στο «Αμερικανικό Κολλέγιο» στο Ικόνιο (Konya)
της Τουρκίας. Αργότερα, διατέλεσε διευθυντής στο παράρτημα του Ικονίου της ΧΑΝ
(Χριστιανική Αδελφότης Νέων, ΧΑΝΘ για τη Θεσσαλονίκη, γνωστή ως YMCA, Young Men
Christian Association και ΧΕΝ=Χριστιανική Ένωσις Νεανίδων, YWCA, Young Women
Christian Association το γυναικείο τμήμα).
Όπως σημειώνει στους μεσότιτλους, αν και η YMCA δεν ήταν
φιλανθρωπική οργάνωση, την περίοδο των γεγονότων στη Μικρά Ασία, το 1922,
οργάνωσε δομές ανακούφισης για τα θύματα της τραγωδίας αυτής. Ο George
Magarian, την ίδια στιγμή που συμμετείχε στα γεγονότα αυτά, με μια μηχανή 35
mm, κινηματογράφησε πολλές σκηνές της ανθρωπιστικής καταστροφής, στη Σμύρνη, στην
Αθήνα και στον Πειραιά.
Οι συγκλονιστικές αυτές εικόνες παρέμειναν επί 60 και πλέον
χρόνια στο διαμέρισμα της συζύγου του, στη Νέα Υόρκη. Ολοι αγνοούσαν την ύπαρξή
τους, έως ότου το 2008 ο εγγονός του Robert Davidian, κινηματογραφιστής ο
ίδιος, βρήκε το μοναδικό αυτό ντοκουμέντο και το διέσωσε από τη φθορά του
χρόνου μετατρέποντάς του σε ψηφιακή μορφή, πριν την ολοκληρωτική του
αποσύνθεση.