ΤΑ ΣΑΛΙΓΚΑΡΙΑ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ

Αστραφτερό μωβ με κίτρινες βούλες, βαθύ κυανό με κίτρινες λωρίδες, ροζ με πορτοκαλί μπορντούρες, χιλιάδες χρώματα και σχέδια χωρίς τέλος σε συνδυασμούς και ομορφιά. Αυτός είναι ο εκθαμβωτικός κόσμος των γυμνοβράγχιων των ελληνικών θαλασσών. Πρόκειται γιαμία από τις λιγότερο γνωστές ομάδες μαλακίων, των θαλασσινών σαλιγκαριών στα οποία ανήκουν τα γνωστά μας μύδια, μπουρούδες, αχοιβάδες, χταπόδια, κ.α.

Τα περισσότερα από αυτά διακρίνονται από την ύπαρξη ενός οστράκου που προστατεύει τα μαλακά μέρη του ζώου κάτι που τα διαφοροποιεί από τα γυμνοβράγχια. Η ονομασία άλλωστε των τελευταίων προέρχεται από το γεγονός ότι τα αναπνευστικά τους όργανα (βράγχια) βρίσκονται εκτεθειμένα στο περιβάλλον (γυμνά). Περισσότερα από 5.000 διαφορετικά είδη ζούνε σε όλες τις θάλασσες του κόσμου. Από αυτά άλλα είναι πλαγκτονικοί οργανισμοί παρασυρόμενοι από τα ρεύματα της θάλασσας και άλλα, τα πιο μεγάλα, ζούνε κοντά σε βράχια και υφάλους.

Το μέγεθος τους ποικίλλει από λίγα χιλιοστά μέχρι και 40 εκατοστά ενώ η διάρκεια ζωής τους είναι μικρή καθώς δεν ξεπερνά τις περισσότερες φορές τον ένα χρόνο. Είναι σαρκοφάγα ζώα και τρώνε, έρποντας στον βυθό, διάφορα είδη όπως σπόγγους, ανεμώνες, κοράλλια, υδρόζωα, αλλά και μικρότερα γυμνοβράγχια. Συνήθως κάθε είδος περιορίζει την τροφή του σε έναν τύπο λείας που μπορεί να περιλαμβάνει μια οικογένεια ζώων ή αποκλειστικά ένα είδος. Χαρακτηριστικά περαδείγματα το είδος Discodoris atromaculata  το οποίο τρέφεται από τον σπόγγο Petrosia ficiformis και το εντυπωσιακό Flabellina affinis που θηρεύει τις αποικίες των υδρόζωων Eudendrium.

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους αποτελούν τα χρώματα και τα σχέδια του κορμιού τους που τις περισσότερες φορές είναι εντυπωσιακά στον βαθμό που πολλοί τα κατατάσσουν στους πιο εντυπωσιακούς οργανισμούς παγκοσμίως. Τα χρώματα αυτά εκτός του ότι παίζουν ρόλο στην παραλλαγή τους στον πολύχρωμο βυθό, αποτελούν και μια προειδοποίηση στον επίδοξο θηρευτή τους ότι η γεύση τους είναι από άσχημη έως επικίνδυνη. Στις ελληνικές θάλασσες έχουν καταγραφεί πάνω από 60 είδη γυμνοβράγχιων. Τα περισσότερα ζούνε κάτω από τα 10 μέτρα και προτιμούν τα βράχια και γενικά θαλάσσια υποστρώματα με έντονη την παρουσία ζωής. Όμως και σε μικρότερα βάθη ζούνε γυμνοβράγχια και είναι σχεδόν σίγουρο ότι δεν υπάρχει σημείο στη χώρα μας που να μην φιλοξενεί έστω ένα είδος αυτών των ζώων.

Αν και βρίσκονται σε κάθε βυθό, το να τα εντοπίσει κανείς είναι σχετικά δύσκολο καθώς τα περισσότερα -και τα ομορφότερα- είναι πολύ μικρά, μέχρι 2-3 εκατοστά. Ο καλύτερος τρόπος είναι να περιορίσει το ψάξιμο σε μια μικρή περιοχή μισού εώς ενός τετραγωνικού μέτρου γεμάτη υποθαλάσσια ζωή (σπόγγους, φυτά). Τα τελευταία χρόνια έχουν εισέλθει στη χώρα μας από την Ερυθρά Θάλασσα, αρκετά γυμνοβράγχια, όπως τα Chromodoris annulata, Hypselodoris infucata και Polycerella emertoni, τα οποία αποτελούν τα απόλυτα “μαργαριτάρια” για κάθε υποβρύχιο παρατηρητή.

ΠΗΓΗ: http://www.naturagraeca.com/